“Maak zo snel mogelijk een start met het vervangen van verouderde en ‘ongezonde’ schoolgebouwen.” Deze oproep deed PO-Raad voorzitter Freddy Weima gisteren aan leden van de Tweede Kamer tijdens een rondetafelgesprek over onderwijshuisvesting. Ook de andere sprekers benoemden de urgentie en het belang van een integrale aanpak voor het verbeteren van schoolgebouwen. 

Meer nodig dan goede ventilatie

Goede en duurzame onderwijshuisvesting is cruciaal is voor goed onderwijs. Duurzame schoolgebouwen waarin het gezond en fijn is om te leren en werken. Dit leidt tot een hoger leerrendement en minder ziekteverzuim. “Op 80% van de scholen is op dit moment het binnenklimaat niet op orde, is er te weinig daglicht en te weinig frisse lucht. Veel van de gebouwen zijn niet arbo-proof en niet geschikt voor moderne vormen van onderwijs. Tal van schoolgebouwen hebben het klimaatlabel G, beschamend. Daarnaast worden verdere ontwikkeling van Integrale Kind Centra, rijke schooldagen en brede scholen belemmerd door het gebrek aan geld en mogelijkheden. Dit staat ons doel om te komen tot meer kansengelijkheid en inclusiever onderwijs in de weg.”, aldus Freddy Weima tijdens het rondetafelgesprek. De problematiek rondom onderwijshuisvesting gaat daarmee veel verder dan alleen het verbeteren van de ventilatie. Het gaat om een fundamentele aanpak van verouderde – veelal naoorlogse – gebouwen die een belemmering vormen voor de onderwijskwaliteit.

Andere sprekers hadden eenzelfde boodschap aan de Kamerleden: maak haast, kom met een integrale aanpak en een sterke financiële impuls om al op korte termijn van start te kunnen met het aanpakken van de slechtste schoolgebouwen. Parallel daaraan moet gewerkt worden aan een structureel plan om álle schoolgebouwen toekomstbestendig te maken. In het huidige tempo zou pas bij de komende eeuwwisseling het volledige schoolbestand vervangen zijn -  en dat terwijl de nood voor onderwijspersoneel en leerlingen hoog is. 

Snelle en integrale aanpak 

En dat vraagt om een stevige financiële impuls vanuit het Rijk. Uit het IBO-rapport “Een vak apart. Een toekomstbestendig onderwijshuisvestingsstelsel” uit 2019 blijkt dat de overheid jaarlijks 730 miljoen euro te weinig investeert in de vernieuwing van onze panden. 
Eenmalige investeringen voor ventilatie zoals de SUViSregeling en Maatwerkregeling bieden volgens de PO-Raad onvoldoende soelaas. Bijna driekwart van de schoolgebouwen is niet gebouwd om aan de huidige arbo-eisen te voldoen. Hier is een grondige ingreep, renovatie of nieuwbouw nodig om goed en veilig te kunnen lesgeven en leren. Het belang van een snelle aanpak en de onwenselijkheid van losse potjes kwam recent ook naar voren uit onderzoek uitgevoerd door de Argumentenfabriek. 

Wetswijziging nodig 

Naast meer middelen en een integrale aanpak om tot versnelling te komen, pleiten de sectorraden en de VNG al langer voor een wetswijziging om onder andere de verantwoordelijkheden helderder te maken. De PO-Raad wil dat hier snel werk van wordt gemaakt. Het is van belang dat schoolbesturen meer mogelijkheden krijgen om zelf bij te dragen aan onderwijshuisvesting en er financiële ruimte komt om initiatieven vanuit de sector om te innoveren, bijvoorbeeld met standaardisatie of flexibel en modulair bouwen, te ondersteunen. 

Op 6 oktober debatteert de Tweede Kamer over onderwijshuisvesting met minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs Dennis Wiersma en minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge.