Nieuws

Kamer geeft ministers en sector schoorvoetend ruimte voor werkagenda 

In het debat over de nog altijd toenemende personeelstekorten in het funderend onderwijs ging het vooral over regionale oplossingen die zijn opgenomen in de verder bijgeschaafde werkagenda van het Onderwijsakkoord. De Kamer is niet meteen enthousiast, maar ministers Wiersma en Dijkgraaf lieten zich niet uit het veld slaan door de lange tanden. Juist omdat de sociale partners zich eraan committeren. Partijen zoals de PO-Raad krijgen – nog even – de gelegenheid om zelf invulling te geven aan de uitwerking.  

De onderwijsregio's - zoals de regionale netwerken gaan heten die de pijn op de regionale arbeidsmarkt moet verdelen – werden door veel Kamerleden bestempeld als een nieuwe bureaucratische laag waarvan de meerwaarde wordt betwijfeld. Bovendien bestaat er vrees over de gevolgen voor Artikel 23 en kwam de vraag naar voren of startende leraren in de nabije toekomst niet alleen de lastige klussen krijgen als er regionaal op schaarste wordt verdeeld. Ook de vraag of een schoolleider zijn eigen team nog wel kan samenstellen werd op tafel gelegd. En hoe zit het met de doorzettingsmacht waarover het in de plannen gaat? Die bestaat toch niet in het veld? 

Geen tijd om te talmen 

Minister Wiersma moest dus aan de bak, maar hij had op de meeste vragen een antwoord. Zo plaatste hij zich tussen de mokkende Kamer en het onderwijsveld in – een plek waar hij zichzelf graag ziet – en gaf aan dat de kracht van de deze week gemaakte afspraken zit in het draagvlak. Partijen in het funderend onderwijs hebben hier over onderhandeld, zijn vaak over hun eigen schaduw heen gesprongen in het besef dat er iets moet gebeuren. Daar krijgen de deelnemende partijen ruimte voor, maar niet te veel: tijd om te talmen is er niet. Er moet werk worden gemaakt van solide contracten in het onderwijs, en de onderlinge concurrentie moet weg: onderwijs is – naar de woorden van CDA-Kamerlid René Peters – een teamsport. En Wiersma vindt dat schoolbesturen hun regio als team moeten zien en dus verder moeten kijken dan de deuren van hun eigen scholen.  

Anders gezegd: schoolbesturen en vakorganisaties zijn aan zet om snel tot iets goeds te komen, waarin de pijn regionaal wordt verdeeld en waarin maatwerk mogelijk is. In de wetenschap dat het departement een ‘rode knop’ krijgt als het niet blijkt te werken. En zelf gaat knutselen als het komend halfjaar geen onderhandelingsresultaat volgt.    

Onderwijsregio's lossen het tekort niet op 

En nee: de onderwijsregio's lossen volgens Wiersma het personeelstekort niet op, maar ze versterken wel de regionale solidariteit. En een extra bureaucratische laag is het evenmin. Eerder worden het organen waarin bestaande structuren zoals de RAP en Samen Opleiden & Professionaliseren samenkomen en versterkt worden, maar daar komt nog uitwerking voor. Wiersma kon ook uitsluitsel geven over de vermeende verplichting van een leraar voor een onderwijsregio te werken: niet aan de orde. Een school kan nee zeggen tegen een leraar en een leraar kan er voor kiezen bij een school te solliciteren i.p.v. een RATO. Maar een RATO kan bijvoorbeeld wel oplossen dat een leraar verschillende deeltijdbanen sprokkelt: die zou binnen zo’n verband 1 aanstelling kunnen krijgen. Wat administratief gedoe scheelt.  

Lange tanden heeft de Kamer ook bij andere zaken: de 22 uur per maand die in het lesprogramma van de grote steden is ingericht voor ‘anders bevoegden’ - ter voorkoming van een vierdaagse schoolweek - is moeilijk te verteren voor de Kamer.  Ook voor de minister zelf, die het accepteerde als onderhandelingsresultaat met een stok achter de deur: uiterlijk in 2025 moet het weer weg. Probleem is wel – zo schetst Wiersma – dat onbevoegd gegeven lessen nu op veel plekken worden gedoogd omdat er geen alternatief is. En dan heeft hij liever een afspraak waarop hij kan handhaven.  

Of het de Kamer allemaal snel genoeg gaat? D66 schermde aan het eind van de sessie met een tweeminutendebat voor moties over een bijstelling van het aantal contacturen in het funderend onderwijs, over een cao waarin niet de PO-Raad of de VO-raad onderhandelen met de bonden maar de minister, waarvoor in beide gevallen wetswijzigingen nodig zijn. En veel partijen willen snel meer actie richting de stille reserve van 80.000 mensen met een lerarendiploma die niet voor de groep staan. De Kamer is dus al een beetje aan het voorsorteren op meer maatregelen en meer regie. Vooralsnog lijken de verschillende fracties in overgrote meerderheid te vertrouwen op de stuurmanskunst van Wiersma en Dijkgraaf.  

De PO-Raad onderschreef het deze week gepresenteerde onderhandelaarsakkoord over de werkagenda ook en gaat de komende periode met leden in gesprek over de gemaakte afspraken.  

  

Meubilair

Onze professionals staan voor je klaar

Stel je vraag of zoek een opleiding

Contact met de Juridische Helpdesk

Heb je een juridisch vraag? Als lid van de PO-Raad kun je via de pagina van de Juridische helpdesk je vraag stellen op Mijn PO-Raad (na het inloggen in het ledenportaal).

Voor dringende vragen bel met 030 - 31 00 933. We zijn bereikbaar op werkdagen tussen 09.00 – 12.00 uur.

Helpdesk 2 mensen praten