Het afgelopen schooljaar stonden drie keer zoveel vacatures voor leraren online als in het schooljaar 2014/2015. Op de meeste vacatures krijgen scholen niet meer dan vijf reacties. Het aantal vacatures dat na drie maanden nog altijd niet vervuld was, steeg in een jaar tijd van dertien naar twintig procent. Dat blijkt uit nieuwe cijfers over het lerarentekort die minister Slob (Onderwijs) vandaag naar de Kamer stuurde.

Goed nieuws is dat starters gemakkelijker een baan vinden én dat hun uitval in de eerste vijf jaar dat zij werkzaam zijn als leraar in het basisonderwijs afnam. Ruim driekwart van de afgestudeerden werkt na vijf jaar nog in het onderwijs.

Voorspelde tekort blijft even groot, maar komt later

De piek van het lerarentekort is nog niet bereikt. De omvang neemt de komende jaren nog verder toe tot een tekort van 4200 fte in 2023/2024. In de vorige raming werd een tekort van deze omvang al een jaar eerder voorspeld. Dat dit is uitgesteld komt onder andere doordat er iets meer instroom vanuit de stille reserve plaatsvindt (personen met een lesbevoegdheid voor het primair onderwijs die momenteel ergens anders werken of niet werken). Ook is de gemiddelde leeftijd waarop mensen met pensioen gingen iets omhoog gegaan en zijn starters meer uren gaan werken dan verwacht. 

Meeste leraren basisonderwijs zijn bevoegd

Ondanks de oplopende tekorten blijkt 98,9% van de leraren over een lesbevoegdheid te beschikken. Voor de overige 1,1% van de leraren is niet te achterhalen of ze een bevoegdheid voor het po hebben. Hier kunnen personen bij zitten die onder een toegestane uitzonderingsregel vallen. 

Toename tijdelijk personeel van buitenaf

In dagblad Trouw hekelde Kamerlid Kwint (SP) het gegeven uit de brief dat scholen steeds meer geld kwijt zijn aan personeel van buitenaf. Basisscholen besteedden in 2017 vier procent van hun personeelskosten aan mensen die niet op hun loonlijst stonden, zoals uitzendkrachten. Dat is een verdubbeling ten opzichte van vijf jaar eerder. ,,Daardoor wordt de druk op het vaste team nog hoger", zegt Kwint. ,,Uitzendkrachten helpen niet bij de ouderavond, het rapportoverleg of de sportdag." De PO-Raad reageerde in de krant dat basisscholen zelf ook liever geen uitzendbureaus inzetten. 'Maar de arbeidsmarkt is zo dat scholen geregeld met acute problemen zitten. Ze werken al samen met pools voor invallers, maar die zijn leeg.'

Drie duurzame perspectieven

Er is geen pasklare oplossing voor het lerarentekort. Dit complexe probleem vraagt om een mix aan maatregelen en nauwe samenwerking tussen scholen, lerarenopleidingen, sociale partners, het Ministerie van OCW en de PO-Raad. De PO-Raad gelooft in duurzame oplossingen die de kwaliteit van het onderwijs waarborgen, te weten:

1. Meer en diverse opleidingsroutes, andere doelgroepen aantrekken en een positieve impuls aan het imago.
2. Het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden, het (door)ontwikkelen van (strategisch) HRM-beleid, het verlagen van werkdruk / ziekteverzuim en ontzorgen.
3. Het versterken van de innovatiekracht in de sector om te kwaliteit van het onderwijs te verhogen en de flexibiliteit van scholen te vergroten.

Lees hier verder over onze aanpak van het lerarentekort.