Om op korte termijn de ergste gevolgen van het lerarentekort te kunnen opvangen, zijn onorthodoxe maatregelen onafwendbaar. De PO-Raad steunt dan ook de schoolbesturen uit Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Almere (G5) die vorige week de noodklok luidden. Ze roept de Tweede Kamer op mee te denken welke noodmaatregelen snel kunnen worden genomen.

Doel is om op korte termijn te komen met een lijst van maatregelen die ervoor kunnen zorgen dat we de kwaliteit van het onderwijs kunnen waarborgen. Om deze noodmaatregelen effectief te kunnen implementeren, is ook de steun en inzet van het kabinet onontbeerlijk. Tegelijkertijd blijft volle inzet nodig om houdbare en passende oplossingen te nemen voor de toekomst.

Door het groeiende lerarentekort zagen verschillende scholen en hun besturen zich de afgelopen anderhalf jaar al genoodzaakt om broodnodige maar vervelende keuzes te maken. Zo werden klassen naar huis gestuurd en samengevoegd, stonden onbevoegden voor de klas en voerden enkele scholen een vierdaagse lesweek in. De PO-Raad vindt deze maatregelen onwenselijk maar snapt dat schoolbesturen simpelweg niet anders kunnen nu de nood hoog is.

Crashscenario's

,,Nu de tekorten alleen nog maar drastischere vormen aannemen, is de tijd aangebroken om met elkaar te durven denken welke onorthodoxe maatregelen we gezien de omstandigheden acceptabel vinden’’, zegt Rinda den Besten, voorzitter van de PO-Raad. ,,Op die manier kunnen we de schade zoveel mogelijk beperken en hopelijk iets van de druk op de onderwijskwaliteit wegnemen. Als iedereen alsmaar zijn eigen creatieve oplossingen moet bedenken, zijn de gevolgen onherroepelijk groter.‘’

Vorige week stuurden de G5-schoolbesturen een brandbrief aan minister Arie Slob (Onderwijs). Zij pleitten daarin voor specifieke maatregelen voor de grote steden omdat het lerarentekort daar nu het grootst is. In een bijlage somden ze ‘crashscenario’s’ op van ‘noodmaatregelen die op zeer korte termijn zullen moeten worden genomen’. Een van de mogelijkheden is om leerlingen pas vanaf 5-jarige leeftijd naar school te laten gaan. Hoewel de leerplicht pas ingaat bij 5 jaar is de praktijk dat kinderen vaak al op hun vierde aan school beginnen. In de media was hier afgelopen weekend veel aandacht voor.
Ook de wethouders van de G4 (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht) stuurden een brandbrief.

Schoolbesturen kunnen het tekort niet alleen oplossen, zij hebben politieke steun hard nodig, zegt Den Besten. ,,Het lerarentekort is immers een gezamenlijk probleem. Dat vraagt om gezamenlijk de schouders eronder zetten.’’

Maatregelen lange termijn

Tegelijkertijd is het van groot belang dat we ook samen vol inzetten op oplossingen voor de langere termijn, zoals het opleiden van meer en goede leraren. Hiervoor is onder meer nodig dat de salarissen omhoog gaan en bijvoorbeeld meer mogelijkheden komen om zij-instromers op te leiden. Forse investeringen door het kabinet zijn broodnodig.

De PO-Raad heeft hiervoor regelmatig aandacht gevraagd. Zo pleitte ze voor de zomer met de bonden en VO-raad, sectororganisatie voor het voortgezet onderwijs, voor een noodpakket om de werkdruk en het lerarentekort te kunnen aanpakken. De PO-Raad hoopt dat hier met Prinsjesdag invulling aan wordt gegeven.

Als we niets doen dreigt het primair onderwijs in 2022 een tekort te hebben van 4.100 voltijds leraren en schoolleiders. Dit tekort kan oplopen tot 11.000 voltijdsbanen in 2027.