Demissionair minister Dijkgraaf stuurt diverse brieven aan Tweede Kamer
Demissionair minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) heeft in aanloop naar het Tweede Kamerreces verschillende brieven gedeeld over het primair onderwijs, onder andere over de vervolgregeling School en Omgeving, de landelijke veiligheidsmonitor en digitalisering. In dit artikel zetten we ze voor je op een rij.
Vervolgaanpak School en Omgeving
De tweede subsidieregeling voor het programma School en Omgeving is bekend. De subsidieregeling is bedoeld voor scholen met een hoge onderwijsachterstandsscore en voor scholen binnen bestaande coalities die al deelnemen aan het programma School en Omgeving.
De PO-Raad maakt zich zorgen over de uitvoerbaarheid van verschillende onderdelen uit de nieuwe regeling. Zo is er een resultaatsverplichting toegevoegd waarbij schoolorganisaties subsidies moeten terugbetalen als zij niet volledig aan de eisen voldoen. Hoe gaat dat werken in de praktijk? Ook zien we dat scholen met de aangescherpte regels buiten de boot kunnen vallen die niet aan de eerste regeling hebben meegedaan en niet tot de 5% hoogste oab-score behoren, terwijl zij wel kwetsbare leerlingen hebben.
Voor het programma School & Omgeving is structureel geld beschikbaar. De komende jaren loopt dit via een subsidieregeling en een SPUK-regeling. Het is echter nog volstrekt onduidelijk hoe deze middelen vanaf 2027 worden verdeeld onder scholen. Dit maakt het lastig om het programma School en Omgeving te borgen in schoolorganisaties, omdat er geen zekerheid is over de middelen op lange termijn. Dit terwijl het bevorderen van kansengelijkheid juist een lange adem vraagt. De PO-Raad vindt dit zeer onwenselijk en een nieuw voorbeeld van de zogenoemde subsidieconfetti.
CA-maatregelen voor- en vroegschoolse educatie en de start van Programma Ontwikkeling jonge kind
Minister Dijkgraaf gaat de komende jaren aan de slag met het Programma Ontwikkeling jonge kind. Het doel van het programma is ‘om de kansengelijkheid van kinderen te vergroten door de voorschoolse en vroegschoolse periode te optimaliseren, zodat ieder kind zich in die eerste belangrijke levensjaren zo goed mogelijk kan ontwikkelen en een goede start heeft van diens schoolloopbaan.’
We zijn blij dat OCW met dit programma extra aandacht geeft aan het jonge kind en aan de samenwerking tussen opvang en onderwijs. Kinderen hebben er immers al een hele ontwikkeling op zitten als ze voor het eerst naar de basisschool gaan. Recent onderzoek laat zien dat de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie in met name de kleuterklassen beter kan. De PO-Raad pleit daarnaast al een aantal jaar met partners zoals de BMK en VNG voor een stelsel waarbij kinderopvang publiek toegankelijk is voor alle kinderen. Met hoge kwaliteit op de groepen en extra inzet voor kinderen die dit nodig hebben.
Wachtlijsten in het gespecialiseerd onderwijs
174 scholen in het gespecialiseerd onderwijs hebben meegedaan aan een Oberononderzoek naar wachtlijsten in het speciaal onderwijs. Van deze scholen gaven 85 aan een wachtlijst te hebben. Het valt op dat er in cluster 1 helemaal geen wachtlijsten zijn en dat het in cluster 2 gaat om enkele leerlingen. De wachtlijsten komen dus vooral voor in het speciaal basisonderwijs (sbo) en in cluster 3 en 4.
63 van de 85 scholen met een wachtlijst geven aan 0 tot 10 leerlingen op een wachtlijst te hebben staan. Twee scholen hebben meer dan 100 leerlingen op de wachtlijst. Genoemde oorzaken voor de wachtlijsten zij volle klassen, geen ruimte in het gebouw voor uitbreiding en het lerarentekort. Ook de coronapandemie heeft een rol gespeeld, bijvoorbeeld doordat er minder vroegsignalering heeft plaatsgevonden en de uitgestelde zorg geleid heeft tot grotere problemen en meer doorverwijzingen naar het speciaal onderwijs. Met de regio’s waar de problemen het grootst zijn kijkt het ministerie naar passende oplossingen.
Landelijke veiligheidsmonitor funderend onderwijs en onderzoek naar seksueel grensoverschrijdend gedrag in het funderend en middelbaar beroepsonderwijs
De landelijke veiligheidsmonitor laat zien dat een grote meerderheid van de ondervraagde leerlingen en personeelsleden in het funderend onderwijs zich veilig voelt. Het ministerie maakt zich wel zorgen over het welbevinden van bepaalde groepen leerlingen, zoals lhbtiq+-leerlingen, leerlingen met een migratieachtergrond en meisjes. Ook seksueel grensoverschrijdend gedrag vraagt volgens de minister aandacht.
Uit onderzoek in opdracht van het ministerie komt naar voren dat seksueel grensoverschrijdend gedrag nog steeds voorkomt in het onderwijs, zowel tussen leerlingen als door volwassen die voor scholen werken of er helpen. Risicofactoren voor seksueel grensoverschrijdend gedrag door medewerkers richting leerlingen zijn ‘plekken waar leerlingen uit het zicht kunnen verdwijnen of als medewerkers in 1-op-1-situaties met leerlingen kunnen werken. Dat risico is ook groter als medewerkers populair zijn bij leerlingen en vertrouwen genieten van ouders en collega’s of als er op een andere manier weinig afstand tussen hen in is’, aldus het ministerie.
Aandachtig digitaliseren in het funderend onderwijs
Digitalisering moet in dienst staan van beter onderwijs en de risico's moeten goed worden geadresseerd. Dat is de belangrijkste boodschap in de visiebrief Aandachtig digitaliseren in het funderend onderwijs van minister Dijkgraaf. De PO-Raad is blij dat de minister een urgente visie op digitalisering in het funderend onderwijs heeft geformuleerd en vinden de brief een goede eerste stap die wat ons betreft op korte termijn tot concreet beleid moet gaan leiden. Wij denken graag mee met minister Dijkgraaf over het benutten van de positieve impact van digitalisering van het funderend onderwijs en het maximaal inperken van de risico's.
