Ouderbijdrage vragen? Lees eerst dit nog even

De meeste scholen vragen jaarlijks bij de start van het nieuwe schooljaar om een vrijwillige bijdrage van ouders. Eind november stelde de PO-Raad met haar leden en Ouders & Onderwijs hiervoor een richtlijn op. Drie vragen hierover.

Waarom vragen scholen überhaupt een ouderbijdrage?

De vrijwillige ouderbijdrage is bedoeld om bijvoorbeeld schoolreisjes en verschillende vieringen van te betalen. Schoolbesturen worden weliswaar bekostigd voor het geven van goed onderwijs, maar niet voor zulke extra activiteiten. Om die toch te kunnen organiseren, vragen veel scholen van ouders een bijdrage. Sommige scholen bekostigen ook een deel van het onderwijs vanuit deze bijdrage maar dat is niet de bedoeling.

Deze vrijwillige bijdrage is sinds 2014 vrijwel gelijk gebleven. Gemiddeld wordt ouders om een eigen bijdrage gevraagd van 57 euro, zo bleek eerder dit jaar uit de Schoolkostenmonitor van onderwijsministers Arie Slob en Ingrid van Engelshoven. In het voortgezet onderwijs ligt de gemiddelde vrijwillige ouderbijdrage tussen de 80 en 100 euro per jaar, afhankelijk van het schooltype.

Waarom is er een richtlijn voor de ouderbijdrage opgesteld?

Volgens de wet moeten alle leerlingen altijd kunnen meedoen aan zaken die verplicht zijn binnen het lesprogramma. Voor extra activiteiten die de school organiseert, zoals bijvoorbeeld schoolreisjes, geldt die regel niet. In de praktijk komt het daardoor wel eens voor dat een kind niet mee mag doen aan zo’n activiteit als zijn ouder(s) hiervoor geen ouderbijdrage hebben betaald.

De nieuwe richtlijn is bedoeld om hieraan een einde maken. De PO-Raad en haar leden vinden het namelijk onverteerbaar als de portemonnee van de ouders bepaalt of een kind mag meedoen aan schoolreisjes of andere extra activiteiten.

In de richtlijn wordt verder nog eens benadrukt dat een ouderbijdrage altijd vrijwillig moet zijn. Scholen moeten ouders van leerlingen hierover duidelijk informeren. Hoewel de ouderbijdrage vrijwillig is, voelden ouders zich namelijk soms toch door de school, ouderraad of oudercommissie onder druk gezet om de ouderbijdrage te betalen. Daarnaast moet de Medezeggenschapsraad (MR) altijd instemmen met de hoogte van de vrijwillige ouderbijdrage. Dat geldt ook voor alle andere vormen van financiële bijdragen van ouders. Daarbij maakt het niet uit of de activiteit direct door de school wordt georganiseerd of door een aan de school gelieerde ouder-of activiteitencommissie. De PO-Raad en ouders willen geen maximale ouderbijdrage afspreken omdat ze bang zijn dat dit maximum dan juist als norm wordt gezien.

Heeft de richtlijn effect?

De ervaringen van de PO-Raad zijn positief. De afgelopen driekwart jaar kreeg de PO-Raad via Ouders & Onderwijs zo’n tien meldingen van gevallen waarin de richtlijn niet werd nageleefd. De PO-Raad heeft de betreffende besturen hierop aangesproken. In alle gevallen heeft het schoolbestuur hierop maatregelen getroffen.  

SP en GroenLinks werken ondertussen aan een voorstel voor een wet die scholen verbiedt leerlingen van activiteiten uit te sluiten als de ouderbijdrage niet is voldaan. De Tweede Kamer spreekt hier naar verwachting later dit jaar over. Een sympathiek idee, vindt de PO-Raad, maar gezien de positieve ervaringen met de richtlijn vindt ze zo’n wet niet nodig. Om te voorkomen dat leerlingen worden uitgesloten, blijft de PO-Raad leden aanspreken, die zich niet aan de richtlijn houden.