Zoeken
Zoekfilters
Type
Thema
Serviceniveau
Hoe verantwoorden schoolbesturen zich over hun uitgaven?
Schoolbesturen leveren hierover jaarlijks honderden cijfers en gegevens aan bij DUO. Dat is in de wet vastgelegd. Alle niet privacygevoelige gegevens zijn voor een ieder beschikbaar op de website van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) van het ministerie van OCW. Daarnaast is een schoolbestuur verplicht om zich in het jaarverslag (bestuursverslag en jaarrekening) op hoofdlijnen te verantwoorden over de vooraf gestelde doelen, wat daarvan gedurende het jaar terecht is gekomen (resultaten) en wat het effect van dit alles is op de huidige en toekomstige financiële positie (balans). Van iedere euro verantwoorden waar deze aan is uitgegeven, is onbegonnen, bureaucratisch werk.
Overigens gelden voor alle besturen dezelfde regels. Eénpitters, scholen met een vaak vrijwillig ouderbestuur, en grote besturen moeten allemaal dezelfde verantwoording afleggen. Voor éénpitters is dit een flinke en ingewikkelde klus omdat zij, in tegenstelling tot de grotere besturen, hierbij veelal geen professionele hulp hebben.
Op welke wijze wil de PO-Raad verantwoording door de sector stimuleren?
Alle schoolbesturen in het primair onderwijs die publiek geld ontvangen, dienen hierover verantwoording af te leggen door middel van het jaarverslag. In het jaarverslag geven zij inzicht in hun (financiële) beleid. In de actuele Regeling jaarverslaggeving onderwijs (RJO) staat aan welke eisen het jaarverslag[1] moet voldoen.
Het grootste deel van de middelen die schoolbesturen ontvangen is zogenaamde lumpsum financiering: het schoolbestuur is, binnen grenzen, vrij in de besteding van de middelen. Door deze vrijheid wordt verantwoording steeds belangrijker.
Mede als gevolg van wet- en regelgeving, verantwoorden besturen zich vooral aan de Inspectie van het Onderwijs en de eigen Raad van Toezicht. Dat heet ‘verticale verantwoording’
In 2020 is de Code Goed Bestuur herzien. De code is bedoeld als leidraad voor bewustwording, dialoog en verantwoordelijk handelen in aansluiting op de actuele thema’s en uitdagingen voor het primair onderwijs. De herziene code nodigt uit om te reflecteren, eigen keuzes te maken en deze keuzes te verantwoorden.
Het gaat dan vooral om het stimuleren van de horizontale verantwoording waarbij een bestuur met schoolteams, ouders, lokale partijen om de school en collega-besturen het gesprek voert over beleidskeuzes.
In de toolbox van de PO-Raad staat een gebruiksvriendelijk format dat schoolbesturen helpt bij het schrijven van een kort en bondig bestuursverslag dat de doelen en ambities van de organisatie evalueert en ondersteunt in de horizontale en verticale verantwoording.
[1] Het jaarverslag bestaat uit het bestuursverslag, de jaarrekening en overige gegevens (waaronder de accountantsverklaring)
Mag een basisschool kinderen weigeren die niet zijn gevaccineerd?
Nee, in Nederland vallen alle kinderen van 5 t/m 16 jaar onder de leerplicht. Dat betekent dat zij naar school moeten en niet mogen worden geweigerd. Voor kinderopvanginstellingen is er nog geen duidelijke richtlijn. Er ligt een wetsvoorstel dat bepaalt dat de kinderopvang niet-gevaccineerde kinderen mag weigeren. Meer informatie hierover vind je op de website van de Rijksoverheid.
Hoe word ik een Gezonde school?
Scholen die aantoonbaar goed met gezondheid bezig zijn, kunnen een Vignet Gezonde School verdienen. Het vignet is een erkenning voor het feit dat een school planmatig en structureel werkt aan minimaal één aspect van gezondheid en niet alleen aan losse activiteiten. Er zijn acht deelcertificaten, o.a. voor voeding, sport en bewegen en sociaal-emotionele ontwikkeling. Ga voor meer informatie naar gezondeschool.nl.
Schoolzwemmen blijft vooral in grote steden van levensbelang
Zonder schoolzwemmen zou één op de vijf kinderen in de grote steden geen zwemdiploma behalen. Belangrijk dus om te behouden in een waterrijk land als Nederland.
In de grote steden is één op de vijf kinderen afhankelijk is van schoolzwemmen voor het behalen van hun A-diploma. Ook onder allochtone kinderen ligt dit percentage hoog. De PO-Raad is dan ook opgelucht dat de twee leerkrachten in de zaak rond het meisje dat verdronk tijdens het schoolzwemmen, zijn vrijgesproken. Het was zeer onwenselijk geweest als scholen door een veroordeling terughoudender zouden worden met schoolzwemmen.
Verplicht derde uur gym is onhaalbaar en onbetaalbaar
Een wettelijke norm voor het aantal uren dat scholen moeten besteden aan bewegingsonderwijs druist niet alleen in tegen de vrijheid van onderwijs die in de Grondwet is verankerd, maar schiet ook zijn doel voorbij, vindt de PO-Raad. Bovendien is het onhaalbaar en onbetaalbaar.
Een wettelijke norm voor het aantal uren dat scholen moeten besteden aan bewegingsonderwijs druist niet alleen in tegen de vrijheid van onderwijs die in de Grondwet is verankerd, maar schiet ook zijn doel voorbij. Een gezonde leefstijl behelst namelijk veel méér dan een paar uur sport per week. Gezond eten en niet roken bijvoorbeeld. En bewegen moeten kinderen overal: thuis, op school, in de pauze, onderweg naar huis en in de vrije tijd.
Een gezonde leefstijl van kinderen stimuleren, is dan ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid van scholen, gemeenten, ouders en de hele maatschappij, vindt de PO-Raad. Een wettelijk verplicht derde uur gym door een vakleerkracht kost bovendien honderden miljoenen euro’s, becijferden onderzoeksbureau Regioplan en het Mulierinstituut. Geld dat er eenvoudig niet is. Daar komt nog bij dat er nú al een tekort aan gymlokalen is. Op dit moment krijgen de meeste leerlingen twee uur gym per week, zoals in 2014 is afgesproken in het Bestuursakkoord met OCW. Dat gebeurt op 90% van de scholen door een bevoegde (vak)leerkracht.
Verantwoording over publieke middelen
Schoolbesturen zijn verplicht zich te verantwoorden over hoe zij (publieke) middelen hebben besteed.
Voldoende bekostiging en het op orde hebben van de financiën is een voorwaarde voor goed onderwijs voor leerlingen. Hoeveel personeel in dienst kan worden genomen, welke lesmethodes worden gebruikt en wanneer deze kunnen worden vervangen, wordt voor een groot gedeelte bepaald door het geld dat het schoolbestuur krijgt van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het schoolbestuur moet daarvoor goed financieel management voeren.
Lees meer over Schoolbesturen op de kaart en de Sectorrapportage.