Heliomare, een stichting voor speciaal onderwijs, ziet veel mogelijkheden in apps die jongeren helpen om zich te concentreren of beter te functioneren met bijvoorbeeld een angststoornis. Zo komt voor sommige thuiszitters het schoolgaan weer in beeld. 

Jongeren weer in de regie zetten: dat drijft Bianca Cristofoli, specialist passend onderwijs, en Hans Smeele, ICT-specialist bij Heliomare. Soms lukt leren niet door gezondheidsproblemen, een gedragsstoornis of problemen thuis. Cristofoli: ,,Scholen zetten ICT vaak in voor onderwijsdoelen. Wij onderzoeken hoe we met ICT-tools tegemoet kunnen komen aan andere ondersteuningsbehoeften voor jongeren die in de knel zitten.” Samen met de PO-Raad werkt Heliomare aan deze innovatievraag.

Virtual reality

ICT kan goed aansluiten bij iemands specifieke situatie en hem stapsgewijs weer tot leren brengen. Met behulp van een virtual reality-app kan een jongere met een angststoornis bijvoorbeeld rondlopen in een virtueel winkelcentrum, daar mensen tegenkomen en adequaat met hen leren omgaan. ,,Zo’n app kan jou trainen om de stap naar de echte wereld te maken”, zegt Smeele. Maar ook veel voorkomende belemmeringen kunnen prima worden aangepakt met ICT. Cristofoli: ,,Sommige jongeren denken dat ze uren moeten blokken voor een toets, terwijl je in feite maar twintig minuten aaneen kunt leren. De wetenschappelijk onderbouwde app Brainfocus geeft je na twintig minuten een seintje dat je moet pauzeren, en na vijf minuten om weer te beginnen. Zo ga je effectiever leren, lukt het misschien wél om toetsen te maken, en verbetert je zelfvertrouwen.” 

Leerling aan het stuur

Het mooie van dergelijke apps is dat jongeren zelf werken aan verbeteringen. ,,Als je vader of moeder zich telkens met je bemoeit of een leerkracht in je nek hijgt, word je helemaal gek”, weet Cristofoli. ,,Jongeren worden door zo’n app minder afhankelijk van anderen.“ Als ambulant begeleider stuurt zij ook aan op zelfredzaamheid. ,,Ik werk toe naar zelfinzicht. Als een leerling met autisme kan aangeven dat hij behoefte heeft aan duidelijkheid en structuur, voelt hij zich krachtiger en is dat ook fijn voor de leraar.”

Toolkit

De innovatievraag moet leiden tot een ICT-toolkit waarmee jongeren zelf gemakkelijk tools kunnen vinden die aansluiten bij hun ondersteuningsbehoefte. ,,We blijven jongeren ook persoonlijk begeleiden”, onderstreept Smeele, “maar we denken dat een combinatie met ICT-tools hun ontwikkel- en leerproces het beste ondersteunt.” De toolkit richt zich in eerste instantie op (dreigende) thuiszitters. Smeele: ,,Maar we denken dat deze waardevol kan zijn voor alle leerlingen die maatwerk nodig hebben.” 

Volledige schoolweek soms te zwaar

Smeele zag tijdens de coronacrisis hoe bijvoorbeeld leerlingen die gevoelig zijn voor prikkels, opbloeiden dankzij het afstandsonderwijs. ,,Misschien dat sommige leerlingen, ook reguliere, heel wel zouden varen bij drie dagen school en twee dagen afstandsonderwijs. Het is echt een nieuw inzicht dat voor sommige leerlingen vijf dagen naar school teveel is. We hebben de middelen voor afstandsonderwijs, maar in de wetgeving zit nog een barrière waardoor je dit niet volledig mag inzetten. Vijf procent van de Nederlandse leerlingen is een (dreigende) thuiszitter. Deze kinderen lopen al vast op de basisschool en vallen in het vo uit.”Cristofoli: ,,Ik zou willen dat de wetgeving wordt aangepast, zodat we deze groep ook echt passend onderwijs kunnen bieden.”