Onlangs besprak de ministerraad de kabinetsplannen voor de stelselherziening kinderopvang. Een belangrijk onderdeel van deze wijziging is het bijna gratis maken van kinderopvang voor werkende ouders.  

De PO-Raad is blij dat het kabinet werkt aan directe financiering van de kinderopvang en toewerkt naar 96% vergoeding, ongeacht de werkstatus en het inkomen van ouders. We zien dit als eerste stap naar een nieuw stelsel, met kinderopvang als publieke voorziening voor álle kinderen. Tegelijkertijd maken we ons zorgen over de kwaliteit en toegankelijkheid van de kinderopvang als het stelsel op de beoogde manier wordt herzien.  

Het kabinet benadrukt in de plannen namelijk vooral de voordelen voor het oplossen van de oplopende arbeidsmarkttekorten. Het doel van kinderopvang om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren en achterstanden tegen te gaan lijkt losgelaten. Kinderopvang wordt zo versmald tot arbeidsmarktinstrument, terwijl het tegengaan van kansenongelijkheid voor het primair onderwijs juist zo belangrijk is: alle kinderen verdienen een goede start op de basisschool. Bovendien weten we dat kinderen eventuele achterstanden in de voorschoolse leeftijd lastig inhalen tijdens de basisschoolperiode.   

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) zet ook vraagtekens bij het loslaten van kinderopvang als bevordering voor kansengelijkheid. Daarnaast maken zij zich zorgen over de kwaliteit en betaalbaarheid van de kinderopvang als deze herziening wordt doorgevoerd: ‘In een periode als deze, waarin de kansen van kinderen veel kinderen onder druk staan door de toenemende bestaansonzekerheid en er grote personeelstekorten in de kinderopvangsector zijn, is het zorgelijk dat de aandacht voor kwaliteit en toegankelijkheid van kinderopvang lijkt te verdwijnen’, aldus het SCP.  

Kwaliteit en betaalbaarheid 

De PO-Raad deelt de zorgen van het SCP over de kwaliteit en betaalbaarheid in het nieuwe stelsel. De forse verhoging van de kinderopvangtoeslag tot 96% voor werkende ouders leidt vermoedelijk tot een toename van de vraag naar kinderopvang. Met mogelijk een forse stijging van de uurprijzen als gevolg. Daarmee bestaat de kans dat de kinderopvang (nog) minder betaalbaar wordt voor lagere inkomensgroepen. Daarnaast geeft een plotselinge stijging van de vraag het risico dat de kwaliteit eronder lijdt. En juist de kwaliteit is van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen.    

Het is voor de PO-Raad daarom essentieel dat er een maximum uurtarief komt zonder aanvullende eigen bijdrage van ouders. We willen niet dat er exclusieve opvang ontstaat in wijken waar ouders een hoge uurprijs en eigen bijdrage wél kunnen betalen. Het risico op segregatie en kwaliteitsverschillen wordt dan te groot.   

De Tweede Kamer spreekt op 16 november over de kinderopvang. Wij zullen onze reactie op deze herziening en andere kinderopvangkwesties met Tweede Kamerleden delen.