Veelgestelde vragen

Ja, scholen zijn verplicht om een eigen meldcode ‘Huiselijk geweld en Kindermishandeling’ te hebben. Deze moeten ze gebruiken bij vermoedens van mishandeling. In de meldcode beschrijft een school wie binnen de organisatie wanneer wat op welke wijze doet. Het is een protocol en een stappenplan ineen. De meldcode omvat ook een afwegingskader, dat beschrijft wanneer een melding noodzakelijk is en hoe goede hulp eruit ziet. Ook registratie- en dossiervorming, de rollen en verantwoordelijkheden, een sociale kaart en scholingsplan maken deel uit van de meldcode van de school. De Wet Meldcode verplicht iedere beroepskracht om deskundigheid op te bouwen en op peil te houden. Het is van belang dat scholen structureel scholing aanbieden op dit thema, zodat men signalen tijdig kan opvangen en weet hoe te handelen. De Inspectie van het Onderwijs ziet erop toe dat scholen beschikken over een meldcode en deze op de juiste wijze gebruiken. De Rijksoverheid heeft een toolkit ontwikkeld om beroepskrachten te ondersteunen bij de invoering en het gebruik van een meldcode. Meer informatie is ook te vinden op de website van Augeo.

Er is onderscheid tussen functioneel fysiek contact en regulerend fysiek optreden. Functioneel fysiek contact is altijd toegestaan. Wanneer een leraar een kind goed op de stoel zet om de juiste schrijfhouding te krijgen, is er sprake van functioneel fysiek contact. Regulerend fysiek optreden, zoals het vastpakken en naar buiten begeleiden van een leerling, is altijd reden tot voorzichtigheid. Maar voorzichtigheid mag geen onveilige situatie veroorzaken. Het is een grijs gebied, maar als regulerend fysiek optreden is gericht op de veiligheid van de leerling, van medeleerlingen of van anderen, dan wordt er geen grens overschreden. Voorwaarde is dat het optreden proportioneel is, dus passend bij de situatie.

In 2015 is de onderwijswetgeving (Wpo, WEC, Wvo) op het gebied van sociale veiligheid aangescherpt:

1. Iedere school moet een veiligheidsbeleid voeren
2. Iedere school moet een vast aanspreekpunt hebben voor sociale veiligheid, bijvoorbeeld een intern begeleider of vertrouwenspersoon
3. Scholen en besturen zijn verplicht om de sociale veiligheidsbeleving van leerlingen te monitoren

De Inspectie van het Onderwijs neemt deze punten mee in haar toezicht en kan, als zij constateert dat de school zich onvoldoende inspant voor sociale veiligheid, een sanctie opleggen die meeweegt in de beoordeling van een school. Er staat meer informatie op de website van de Inspectie van het Onderwijs. Op Vensters staan vragenlijsten voor monitoring.

Een verplichte meldcode is iets anders dan een meldplicht. De school maakt zelf een afweging of vermoedens van huiselijk geweld en/of kindermishandeling worden gemeld. In de meldcode moet een stappenplan staan dat houvast biedt bij die afweging. Een professional mag zijn beroepsgeheim doorbreken om melding te doen, dit mag ook anoniem.

Iedere medewerker van de school is verplicht om bij signalen van huiselijk geweld en/of kindermishandeling het stappenplan van de meldcode te doorlopen. Iedere school stelt zijn eigen meldcode vast, met daarin minimaal deze 5 stappen:
Stap 1: In kaart brengen van signalen
Stap 2: Overleggen met collega en/of (anoniem) raadplegen van Veilig Thuis
Stap 3: Gesprek met de betrokkene(n)
Stap 4: Wegen a.d.h.v. het afwegingskader
Stap 5: Beslissen: melden bij Veilig Thuis en/of zelf hulp verlenen

Lees meer over de beweging tegen kindermishandeling op onze themapagina[link naar themapagina] of op de website van de Rijksoverheid.