Lesobservatie-instrument: Cadenza Vaardigheidsmeter (VHM)
Lesobservatie-instrument gebaseerd op kwaliteitsbeleid en het toezichtkader van de Onderwijsinspectie
Doel
Triqs Educatief ondersteunt scholen in hun professionalisering en biedt daarvoor diensten aan die gericht zijn op kwaliteitsverbetering van het team en de organisatie. De Cadenza vaardigheidsmeter (VHM) is een online instrument voor het meten en volgen van instructievaardigheden en het sturen op ontwikkeling.
Wat wordt gemeten?
De VHM bestaat uit 25 indicatoren met instructievaardigheden die gebaseerd zijn op het inspectiekader en de cao. Van iedere les kan het bekwaamheidsniveau worden vastgesteld: start-, basis- of vakbekwaam. Het is aan besturen om beleid te formuleren over het bekwaamheidsniveau van de leraar, Triqs Educatief kan hierbij ondersteunen. In het instrument worden de indicatoren verdeeld in pedagogisch, organisatorisch en didactisch handelen. Voor alle indicatoren zijn concrete beschrijvingen van ‘goed’ en waarneembaar lesgedrag geformuleerd. Er wordt gescoord op een vierpuntschaal, waarvoor een criterialijst is ontwikkeld, die het eenduidig scoren door verschillende leidinggevenden ondersteunt. De VHM is beschikbaar voor leidsters van peuterspeelzalen / kinderdagverblijven en voor leraren in het PO, (V)SO en VO .
Proces
Het proces start met een informatiebijeenkomst voor het team, waarin het doel en werkwijze van de VHM wordt uitgelegd. De VHM is een ontwikkelingsgericht instrument dat door leidinggevenden kan worden ingezet voor de professionalisering van het team op basis van een gedegen opleiding. Deze bestaat uit:
- Informatiebijeenkomst voor het hele team;
- College 1: Het primaire proces (1 dagdeel);
- College 2: Instructiegedrag (1 dagdeel);
- 4 uitgebreide lesobservaties met nagesprekken door een VHM-expert;
- 3 lesobservaties met nagesprekken onder supervisie van de VHM-expert;
College 3: Onderzoeksmatig werken (1 dagdeel).De VHM kan alleen ingezet worden als de gebruiker de training heeft gevolgd en over een geldige licentie beschikt. Elke twee jaar is er een verplichte opfriscursus van 1 dagdeel.
Een observatie duurt gemiddeld 1,5 uur. Tijdens het reflectieve nagesprek met de leraar wordt de VHM online ingevuld. De leraar formuleert ontwikkelpunten op basis van de score en de feedback. Na 6-8 weken monitort de leidinggevende of de gewenste ontwikkeling is gerealiseerd. Met de VHM komt de instructiekwaliteit van het hele team in beeld. Via de dashboardfunctie kan een analyse worden gemaakt voor de eigen school en voor alle scholen binnen een bestuur.
Verbinding met andere instrumenten
De verschillende producten van Triqs Educatief sluiten op elkaar aan en maken de inrichting van een professionele leergemeenschap (PLG) mogelijk. Startpunt is de VHM. Hiermee komen de instructievaardigheden scherp in beeld. Leraren kunnen reflecteren op hun eigen vooruitgang met de Selfcam, hiermee kunnen ze eenvoudig zelf lessen filmen en fragmenten delen met collega’s. Door deze instrumenten te combineren kan de school een PLG inrichten, waarbij het delen van kennis en vaardigheden centraal staat.
Directeuren en adjunct-directeuren met een licentie voor de VHM krijgen vrijstelling voor een groot deel van de leergang ‘Sturen op kwaliteit in de klas’ die gecertificeerd is door het Schoolleidersregister voor het gehele professionaliseringsthema ‘Kennis- en Kwaliteitsontwikkeling’. Door het volgen van college 4 en het maken van de praktijkopdracht kunnen zij de volledige opleiding inzetten voor hun herregistratie (120 SBU).
Externe validering
De VHM is gebaseerd op extern gevalideerde bronnen: het inspectiekader, de cao, de herijkte bekwaamheidseisen en wetenschappelijk literatuur.
Toetsingskader
De VHM is een beproefd instrument dat al ruim 8 jaar wordt ingezet voor de professionalisering van leraren. In die periode zijn ruim 500 cursisten opgeleid en hebben duizenden afnamen plaatsgevonden. Ten aanzien van de resultaatgebieden uit het Toetsingskader concluderen we:
- Afbakening en inhoudelijke onderbouwing
De VHM is afgestemd op de cao en het inspectiekader en kan flexibel worden ingezet. Er ligt geen andere onderwijskundige visie aan ten grondslag dan het fundamentele recht van ieder kind op goed onderwijs. De materialen zijn voorzien van theoretische achtergronden. - Toetstechnische criteria
De VHM is afgestemd op de cao en het inspectiekader en van iedere geobserveerde les kan het bekwaamheidsniveau worden vastgesteld. Binnen de eigen organisatie kunnen leerkrachten en scholen met elkaar worden vergeleken. - Afnamecondities
De afnamecondities zijn goed omschreven. Er is een ‘good practice’lijst voor leraren, een criterialijst voor het scoren en een reflectiekaart voor de nagesprekken. Het gebruik van deze materialen is onderdeel van de theoretische en de praktische training. - Inbedding in HRM-beleid
Het gebruik van de VHM in de Gesprekkencyclus is beschreven. Observaties kunnen alleen door licentiehouders van de eigen school worden uitgevoerd. Zelfreflectie door de leraar is mogelijk. - Algemene randvoorwaarden
De VHM voldoet aan de criteria voor privacy en de investering in tijd en geld. Het instrument kan niet gekoppeld worden aan andere digitale systemen.
Tijdsbeslag en kosten
Een lesobservatie neemt ca. 1,5 uur in beslag en vindt jaarlijks plaats. De nabespreking met de leerkracht vergt eveneens ca. 1,5 uur. Cursisten volgen 3 colleges en participeren in 7 lesobservaties met nagesprekken.
De verplichte training voor het zelfstandig leren werken met de VHM, inclusief een trainingsmap en de bijbehorende online tool, kost € 4.500,-. Afhankelijk van het aantal deelnemers die gelijktijdig starten kan dit bedrag iets hoger of lager uitvallen. Daarnaast zijn de kosten 180,- (excl. btw) per school per jaar. Voor dit bedrag wordt het instrumentarium doorontwikkeld en is een helpdesk beschikbaar. Separaat wordt de 2-jaarlijkse hercertificering verzorgd.
Triqs Educatief is een erkend opleidingsinstituut en behoeft voor de training rond haar vaardigheidsmeters geen BTW in rekening te brengen.