Wiersma heeft geen oog voor preventie in Kamerbrief sociale veiligheid
Minister Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) heeft zijn plannen voor het vergroten van de sociale veiligheid op scholen bekendgemaakt. De PO-Raad vindt dat de minister zich met de beoogde maatregelen vooral richt op repressieve interventies als de situatie al onveilig is, terwijl juist ingezet moet worden op het creëren van een veilig klimaat.
Verplicht meldpunt
Een van de beoogde maatregelen is het instellen van een verplicht meldpunt waar leerlingen, ouders of leraren “hun zorgen kunnen uiten, bijvoorbeeld wanneer er (nog) niet direct sprake is van een klacht of wanneer de route van het klachtenstelsel niet mogelijk is”, aldus Wiersma in de Kamerbrief. De PO-Raad vindt het belangrijk dat leerlingen, medewerkers en ouders een plek hebben waar zij met hun zorgen en klachten terechtkunnen. Maar hier zijn in de school al verschillende manieren voor, bijvoorbeeld via vertrouwenspersonen. Een extra meldpunt voegt wat ons betreft dan ook weinig toe en brengt bovendien een risico op misbruik en klikken met zich mee.
Uitbreiding monitoring en inspectie
Een aantal andere maatregelen richt zich op het uitbreiden van monitoring en sneller ingrijpen van de inspectie. Zo stelt de minister een uitbreiding voor van de verplichte meting van de veiligheidsbeleving van leerlingen. Bijvoorbeeld door meer vragen te stellen en daarnaast onderwijspersoneel te bevragen. Maar ook hiervoor geldt dat er al verschillende monitoringsinstrumenten beschikbaar zijn. Daarnaast brengt een uitbreiding nog hogere kosten en werkdruk met zich mee. Ook wil de minister dat de inspectie tijdens schoolbezoeken actiever signalen over sociale (on)veiligheid ophaalt en steviger en sneller ingrijpt bij misstanden.
Passende maatregelen voor interventie en preventie
Uit cijfers van de Veiligheidsmonitor en Vensters blijkt dat verreweg het grootste deel (88%) van de leerlingen en de medewerkers in het primair onderwijs zich veilig voelt. De PO-Raad vindt het essentieel dat alle leerlingen en medewerkers kunnen leren en werken in een veilige omgeving, en zijn blij dat de minister hiermee aan de slag wil. Wij vinden de voorgestelde maatregelen echter onvoldoende. Ze bestrijden symptomen en helpen niet bij het creëren van een veilig klimaat. Ook zien we de focus op preventie niet in de plannen van de minister terug, terwijl we het belang daarvan al eerder en vaker bij het ministerie hebben aangekaart. De onderstaande maatregelen zien wij wel als kansrijk:
- Versterk de positie van interne als externe vertrouwenspersonen. Bijvoorbeeld door wetgeving te ontwikkelen en te investeren in hun professionalisering.
- Investeer in de professionalisering van onderwijspersoneel. Zo zijn zij (nog) beter in staat om incidenten te herkennen en erkennen, en goed te handelen.
- Stel goede en gerichte informatie beschikbaar zodat onderwijspersoneel de (bestaande) ondersteuning kan vinden en toepassen, zowel binnen als buiten de school.
