Nieuws

De invloed van ‘techreuzen’, hoe geven we als sector sturing?

Technologie ontwikkelt zich steeds sneller en het gebruik ervan wordt almaar groter. Producten en diensten van grote technologiebedrijven als Microsoft, Google en Apple worden veel gebruikt in het onderwijs. Vooral bij gratis software rijst regelmatig de vraag op hoe het gesteld is met de privacy van leerlingen. Hoe kijkt de PO-Raad naar het gebruik van producten van de bekende ‘techreuzen’?

De PO-Raad vindt dat schoolbesturen vrij zijn om zelf een keuze te maken voor het gebruik van ICT-toepassingen. Wel vraagt zij specifieke aandacht voor het beschermen van de persoonsgegevens van leerlingen. De PO-Raad begrijpt dat het aantrekkelijk is voor scholen om gratis software te gebruiken. Hier hoeft in principe ook niets mis mee te zijn. Tenminste, zolang de privacy van leerlingen gewaarborgd is en er aan de eisen van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) voldaan wordt.   

Anko van Hoepen, vicevoorzitter PO-Raad: ,,Het is belangrijk dat scholen goede gefundeerde keuzes kunnen maken bij het waarborgen van de privacy van leerlingen. Dit vraagt enerzijds om bewustwording van de risico’s op scholen, en anderzijds om transparantie over hoe technologiebedrijven en leveranciers van leermiddelen met leerling gegevens omgaan.”

Inzicht en transparantie

De PO-Raad pleit voor meer inzicht en transparantie vanuit technologiebedrijven. Inmiddels zijn de eerste gesprekken hierover gevoerd. Om de privacy van leerlingen optimaal te kunnen waarborgen, is het essentieel dat scholen inzicht krijgen in de risico’s bij het gebruik van hun producten en diensten. Daarom verkennen we momenteel het uitvoeren van Data Protection Impact Assessments (DPIA’s). Deze onderzoeken geven inzicht in hoe gegevens verzameld worden, wat ermee gedaan wordt en wat de risico’s zijn. Deze gegevens zijn waardevol voor de sector. Het helpt scholen om gefundeerde keuzes te maken en passende maatregelen te kunnen treffen. Scholen zijn in sommige gevallen wettelijk verplicht om een DPIA uit te voeren. Bekijk de website van de Autoriteit Persoonsgegevens in welke situaties dit verplicht is.  

Rol van SIVON

Het uitvoeren van een DPIA naar omvangrijke producten is te arbeidsintensief en kostbaar om als individueel bestuur op te pakken. Daarom zijn de PO-Raad en VO-raad in gesprek met SIVON, de inkoopcoöperatie van schoolbesturen uit het primair en voortgezet onderwijs. Zij zijn een mogelijke partij om de DPIA’s uit te laten voeren. Hierdoor worden de kosten per bestuur lager.  

Bewustwording

De mechanismen achter technologie zijn vaak complex. Met de steeds groter wordende rol van technologie is het van belang om als sector sturing te kunnen geven aan de invloed van technologie op ons onderwijs. De PO-Raad zet daarom in op bewustwording op scholen. Zo is het thema ‘technologie & ethiek’ een van de drie pijlers binnen het programma Samen Slimmer Leren. Doel van deze pijler is het gesprek binnen de sector over dit thema verder te brengen, kennis te delen en scholen meer bewust te maken. Recent is een Ethiek Advies Raad opgericht. Die buigt zich over ethische vraagstukken die voortkomen uit de digitalisering van het onderwijs. Ook werkt een groep besturen aan een toekomstperspectief voor het onderwijs. Hierbij wordt samen opgetrokken met de VO-raad.

Het komende jaar delen wij opgedane kennis, tips en tools via de website van www.slimmerlerenmetict.nl en de website van de PO-Raad. In januari 2020 lanceren wij, in samenwerking met Kennisnet, het Ethiekkompas en de Ethiek gesprekstool. 

Uitdagingen van de AVG voor scholen
Uit onderzoek van Berenschot naar de implementatie van de AVG in het funderend onderwijs blijkt dat besturen en scholen hun zaken op papier goed op orde hebben. Zo hebben de meeste besturen een Functionaris Gegevensbescherming (FG) aangesteld, is er beleid gemaakt en liggen de protocollen klaar. De AVG van papier naar praktijk brengen, blijft een uitdaging. Op basis van een steekproef onder kleine, middelgrote en grote besturen, schat Berenschot in dat uitvoering geven aan de AVG het funderend onderwijs jaarlijks circa 50 miljoen euro kost. En dit terwijl er geen extra middelen beschikbaar zijn gesteld voor het primair en voortgezet onderwijs.
Nieuwe handreiking: rechten van betrokkenen in het po en vo 
In het kader van de nieuwe Europese privacywet (AVG) moeten scholen onder meer de ‘rechten van betrokkenen’ regelen. Betrokkenen zijn ouders, leerlingen en medewerkers. Kennisnet heeft samen met de VO-raad, PO-Raad en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hierover een vernieuwde handreiking ontwikkeld. Hierin wordt beschreven wat de (nieuwe) rechten zijn en wat scholen moeten regelen op dit vlak. 
Een belangrijke verandering van de AVG is dat betrokkenen meer rechten hebben gekregen. Het gaat bijvoorbeeld om het recht op inzage van de persoonsgegevens die een school gebruikt of om correctie van gegevens, en het recht om vergeten te worden of om gegevens mee te nemen (dataportabiliteit) naar een andere school. Met deze nieuwe rechten van betrokkenen is het makkelijker geworden om controle te houden over persoonsgegevens. De Handreiking rechten betrokkenen (versie 2.0) is te downloaden op de pagina ‘rechten betrokkenen’ van de Aanpak IBP.
 


Meer lezen?

Lees de blog: Technologie in het onderwijs: een waarde(n)vol gesprek 
Lees meer over het programma ‘Samen Slimmer Leren’
Lees het artikel in de Volkskrant
 

Onze professionals staan voor je klaar

Stel je vraag of zoek een opleiding

Contact met de Juridische Helpdesk

Heb je een juridisch vraag? Als lid van de PO-Raad kun je via de pagina van de Juridische helpdesk je vraag stellen op Mijn PO-Raad (na het inloggen in het ledenportaal).

Voor dringende vragen bel met 030 - 31 00 933. We zijn bereikbaar op werkdagen tussen 09.00 – 12.00 uur.

Helpdesk 2 mensen praten