Nieuw achterstandenbeleid brengt kansarme leerling nog verder in problemen

Minister Slob laat de keuze voor een nieuwe verdeling van de onderwijsachterstandsmiddelen aan de Kamer. In een brief schetst hij vijf varianten: alle op basis van het huidige budget. Welke variant de Kamer ook kiest, op veel scholen zullen de klassen groter worden en zullen voorzieningen voor kwetsbare kinderen verdwijnen. Voor deze kinderen betekent dit dat hun achterstand ten opzichte van leeftijdsgenootjes verder zal oplopen.

Als de plannen van het kabinet voor een nieuw onderwijsachterstandenbeleid worden uitgevoerd met het huidige budget, zullen klassen groter worden en opgebouwde voorzieningen zoals zomer- en weekendscholen en vve-voorzieningen op grote schaal verdwijnen. Dat is funest voor de kansengelijkheid, stelt de PO-Raad. Om ieder kind optimale ontwikkelkansen te geven, zou het kabinet eerst fors moeten investeren.

De sectororganisatie pleit er al lange tijd voor om eerst het huidige budget (267 miljoen) te herstellen naar het oorspronkelijke niveau uit 2011 (431 miljoen), en dan pas een nieuwe verdeelsystematiek in te voeren. Gebeurt dat niet, dan zal dat leiden tot een onverantwoorde verwatering van het budget, voorspelt de PO-Raad.

Minister erkent probleem

In de brief aan de Kamer erkent Minister Slob dat het budget de laatste jaren fors afgenomen is. Hij zegt: “Het budget voor onderwijsachterstanden voor scholen neemt al jaren af als gevolg van de indicator die op dit moment gehanteerd wordt. (…) Door de stijging van het opleidingsniveau neemt het aantal kinderen dat onder de doelgroep valt af en ontvangen scholen en gemeenten minder geld. Ook als het gemiddelde opleidingsniveau in Nederland stijgt, zijn er echter altijd kinderen die door hun omgeving minder kans maken op goede schoolprestaties dan andere kinderen met een vergelijkbaar potentieel.”

De PO-Raad is blij dat het kabinet erkent dat het budget in de afgelopen jaren onterecht afgenomen is. Scholen zien in hun klassen namelijk helemaal geen afname van het aantal leerlingen met achterstanden. De nieuwe indicator van het CBS definieert dan ook terecht een grotere doelgroep. De nieuwe systematiek leidt daarnaast tot minder administratieve lasten en voorkomt dat het reeds te lage budget nog lager wordt.

'Doekje voor het bloeden'

Hoewel de minister het probleem erkent, lijkt hij niet van plan het budget te herstellen. Wel stelt hij een overgangsregeling voor om de financiële herverdeling geleidelijk te laten plaatsvinden. Dit is een doekje voor het bloeden, vindt de PO-Raad. Sommige scholen dreigen er voor tientallen procenten in bekostiging op achteruit te gaan. Niet alleen de bekostiging van het Rijk loopt voor hen terug, maar ook de bijdrage die sommige scholen vanuit de gemeente ontvangen. Gemeenten zullen namelijk met dezelfde nieuwe formule gaan werken.

Grotere doelgroep

Vooral ‘Variant E’ uit de brief van Slob, waarbij het huidige budget over een veel grotere doelgroep wordt verdeeld, zou voor het onderwijs desastreus uitpakken, waarschuwt de PO-Raad. De PO-raad roept de Tweede Kamer daarom samen met haar maatschappelijke partners (zoals de VNG, Sociaal Werk Nederland en de partners uit de Kinderopvang) op om alles in het werk te stellen om het budget te herstellen, voordat het nieuwe onderwijsachterstandenbeleid van kracht wordt.

Op 14 februai a.s. vergadert de Kamer over het onderwijsachterstandenbeleid. 

Meer lezen over dit onderwerp?

Zie ook het bericht dat de PO-Raad hier vorige week over schreef.