Het bestrijden van kansongelijkheid in het onderwijs is een kansloze missie als een nieuw kabinet het lek in het onderwijsachterstandenbeleid niet repareert. Met deze boodschap sloeg PO-Raad voorzitter Rinda den Besten alarm bij een ambtelijke werkgroep van verschillende ministeries.

De ambtelijke werkgroep onderzoekt in het kader van een zogeheten Interdepartementaal Beleidsoverleg (IBO) de doelmatigheid van het onderwijsachterstandenbeleid. Ofwel: doet het achterstandenbeleid waarvoor het bedoeld is?

Jarenlange bezuinigingen

Nederland is één van de weinige landen waar achterstanden van leerlingen in het basisonderwijs afnemen. Wat dat betreft is het beleid erg succesvol. De PO-Raad ziet echter dat het succes hiervan onder druk staat door jarenlange bezuinigingen op het onderwijsachterstandenbeleid. ,,Jaarlijks stroomt gemiddeld twintig miljoen euro de sector uit, geld om ongelijkheid in de sector te bestrijden en wat dus keihard nodig is. Ga je het huidige beschikbare budget verdelen over meer kinderen, dan schiet niemand daar iets mee op. Sterker nog, je richt schade aan bij heel veel scholen,’’ zegt Rinda den Besten, ,,denk aan grotere klassen, gedwongen ontslagen, minder/geen IB-ers, schakelklassen en zomerscholen.”

Het onderwijsachterstandenbudget liep terug doordat een achterstand op papier alleen bepaald werd door het opleidingsniveau van ouders. Dit opleidingsniveau van ouders is de afgelopen jaren gestegen, maar van een afname van daadwerkelijke achterstanden was op de scholen niets te merken. ,,Scholen hebben dus eigenlijk al die jaren voor een onmogelijke opdracht gestaan.”

Doelgroep in praktijk veel groter dan op papier

Mede op langdurig aandringen van de PO-Raad heeft het CBS een nieuwe indicator opgesteld om onderwijsachterstanden bij kinderen beter te voorspellen. Het blijkt dat een veel grotere groep kinderen risico loopt dan waar nu vanuit wordt gegaan en waar geld voor is. Bovendien speelt achterstandsproblematiek niet alleen in grote steden. Ook in de dunbevolktere gebieden moet dit probleem erkenning krijgen en een passende bekostiging, vindt de PO-Raad.

Op dit moment vullen scholen de tekorten zelf aan, hetgeen ten koste gaat van andere activiteiten. Sommige scholen met veel achterstandsleerlingen leggen tonnen toe op het verkleinen van klassen, aanstellen van onderwijsassistenten en pre-teaching. ,,Zij doen alles wat in hun macht ligt om hun tekorten niet op de meest kwetsbare leerlingen te laten afwentelen. Het is de hoogste tijd dat er eens geld bijkomt,’’ aldus Rinda den Besten.