Scholen hebben moeite om overzicht te krijgen in het leermiddelenaanbod op de markt en vinden het lastig om de onderwijsvisie te vertalen naar een leermiddelenbeleid. Daardoor kiezen ze vaak nog voor leermiddelen en nieuwe lesmethoden die hun streven naar maatwerk in de klas niet optimaal ondersteunen. Dit blijkt uit de onlangs gepubliceerde Verkenning proces leermiddelenkeuze.

Kennisnet en SLO voerden de ‘Verkenning proces leermiddelenkeuze’ uit in 2017 in het kader van het Doorbraakproject Onderwijs & ICT. Het onderzoek richtte zich op twee vragen. Hoe kan het selectieproces van leermiddelen beter worden ondersteund, zodat scholen weloverwogen kunnen kiezen uit het aanbod, gebaseerd op hun visie en werkwijze? En: welke instrumenten kunnen hierbij ondersteunen?

Drie oplossingsrichtingen voor een effectiever proces

Omdat de knelpunten in het keuzeproces voor leermiddelen op meerdere vlakken blijken te liggen, worden drie oplossingsrichtingen voorgesteld in het onderzoek.

• Creëer meer transparantie in het aanbod. Verzamel en communiceer objectieve informatie over beschikbare leermiddelen en werk met reviews van gebruikers.
• Ondersteun het keuzeproces in de scholen. Ontwikkel tools en hulpmiddelen die scholen ondersteunen en faciliteren bij hun keuzeproces voor passende leermiddelen.
• Vergroot het zelflerend vermogen van de sector. Bevorder de expertise in het keuzeproces voor leermiddelen door scholing en kennisdeling.

De praktijk in

De komende periode gaan de PO-Raad, Kennisnet en SLO aan de slag met de aanbevelingen uit het rapport. Samen met private partijen, zoals uitgevers en distributeurs, bekijken ze hoe de analyse overeen komt met hun ervaringen en welke oplossingsrichtingen in praktijk gebracht kunnen worden. Ook vanuit de pas opgerichte ICT-inkoopcoöperatie SIVON onderzoeken enkele schoolbesturen in een Special Interest Group hoe meer samenwerking kan bijdragen aan een effectievere en efficiëntere inkoop van leermiddelen.

Goede aansluiting essentieel

Anko van Hoepen, vicevoorzitter van de PO-Raad en bestuurslid van het (voormalige) Doorbraakproject: “Het streven naar meer maatwerk in de scholen en de ontwikkelingen rond Curriculum.nu geven een momentum. Er wordt breed een noodzaak gevoeld. Daar kunnen we op mee bewegen bij het inzetten van verbeteringen. Een goede aansluiting tussen onderwijsvisie, leerdoelen en leermiddelen is essentieel.”

Aanleiding voor de verkenning

De ‘Verkenning proces leermiddelenkeuze’ is opgezet naar aanleiding van twee eerdere rapporten: het Evaluatierapport van de Wet Gratis Schoolboeken (en de bijbehorende beleidsbrief) en het rapport ‘Kwaliteit, betrouwbaarheid of innovatie?’ Hieruit bleek dat innovatie in de markt van leermiddelen maar moeizaam tot stand kwam en dat het huidige aanbod leermiddelen niet goed aansloot bij de (nieuwe) vragen uit het onderwijs.

Onderwijslogistiek op het PO-Raad congres

Het goed inrichten van het proces voor de keuze van nieuwe leermiddelen, heeft te maken met ‘onderwijslogistiek’. Op vrijdag 8 juni tijdens het PO-Raad congres verzorgt prof. dr. Jan Riezebos een masterclass over de rol van onderwijslogistiek in de school. Iets voor u?