Dinsdagavond 14 juni debatteerde de Tweede Kamer voor de eerste keer over het Masterplan basisvaardigheden dat minister Wiersma een maand geleden naar de Kamer stuurde. Een eerste debat, maar er zullen nog velen volgen als het aan de minister ligt: “Dit is een sneeuwbal die we starten en die moet gaan rollen, dat moeten we heel lang gaan doen, misschien wel tien jaar.”  

De missie van de minister is helder: “Het verbeteren van de basisvaardigheden, daar is mijn masterplan op gericht.” De minister geeft aan dat hij met het masterplan scholen ondersteuning wil bieden, een helpende hand. “De zorgvraag van de school staat centraal.” 

Invulling van basisteams is een zoektocht 

Bijna alle politieke partijen stelden – mede namens vele kritische geluiden uit het veld – vragen over de invulling van de basisteams. Wat gaan die basisteams eigenlijk doen? Maar ook: hoe voorkomen we dat de leraren en schoolleiders die nu in onze scholen werken, straks in de basisteams komen? Zetten we de arbeidsmarkt niet verder onder druk? Minister Wiersma geeft aan dat hij dit risico ook ziet en dat de invulling van de basisteams een zoektocht gaat zijn, waarbij de hulpvraag vanuit de school centraal staat. “Wij steken onze hand uit, dat is de filosofie erachter. We gaan ontdekken wat er dan op ons af komt. Dat kan van alles zijn, van ondersteuning bij ouderbetrokkenheid tot eventmanagers.  

Bij de 150 scholen die gaan werken met basisteams zal er een intake plaatsvinden. Minister Wiersma: “We zijn nu in beeld aan het brengen om welke scholen dit zijn en die zullen we benaderen. Dit doen we uiteraard op een integere manier. Er komt geen zwarte lijst. We willen helpen de gezamenlijke opdracht te realiseren.”  

Ondersteuning aan scholen: van privaat naar publiek 

Vanuit de Tweede Kamer is de afgelopen jaren steeds meer kritiek geuit op de commerciële partijen om het onderwijs heen met ondersteunings- en scholingsaanbod. Minister Wiersma geeft aan dat we nu misschien wel teruggaan naar vroeger: een vorm van publieke ondersteuning en begeleiding. Dit wil de minister op zijn eigen ministerie gaan organiseren. “Ik zie het als publieke taak dat we ondersteunen, daar heeft het ministerie een verantwoordelijkheid in. Als we beter zicht hebben op wat scholen nodig hebben, dan kunnen we die hulp beter onderdeel maken van mijn ministerie.” 

Ondersteunend aan de voorkant, scherp aan de achterkant 

“Als je scholen goed ondersteunt aan de voorkant, mag je aan de achterkant ook wel wat scherper zijn,” aldus de minister. De Inspectie zal scherper controleren. Hoe dit er precies uit gaat zien, weten we waarschijnlijk nog voor het zomerreces. Dan ontvangt de Kamer een brief over toezicht en handhaving. De wens om zicht te houden op de opbrengsten, ligt ook ten grondslag aan de keuze van de minister om te werken met een subsidieregeling en niet – zoals bij het NPO – de middelen toe te voegen aan de reguliere bekostiging. Minister Wiersma: “Sommige schoolbesturen zeggen dat ze het lastig vinden dat er een stapeling van subsidies is, maar er is veel geld naar scholen gegaan de afgelopen jaren en dit heeft niet altijd tot het gewenste resultaat geleid. Ik wil dat nu beter kunnen zien.”  

De Tweede Kamer was naast kritisch ook lovend en bemoedigend naar de minister. PVV’er Harm Beertema sloot af met de woorden: “Het is nog een beetje tasten in het duister, maar deze minister is tenminste bereid om te tasten in het duister. Ik wens de minister alle succes.” D66 riep op koers te houden en vast te houden aan de basis: schrijven, rekenen en lezen. “Laat je niet afleiden.” PvdA bleef kritisch op de basisteams: “Ik blijf me afvragen waarom dit wel gaat werken? De principes zijn mooi, maar ik maak me echt zorgen om die teams. Ik denk dat de arbeidsmarkt nog verder onder druk komt te staan.” 

Habtamu de Hoop, Kamerlid van de PvdA, heeft een zogenaamd tweeminutendebat aangevraagd, waar moties ingediend kunnen worden.