Waarom het afschaffen van de LA-schaal het lerarentekort niet oplost

Een verbeterde beloning voor leraren in het primair onderwijs is nodig om een aantrekkelijk leraarsberoep te creëren voor de huidige en toekomstige leraren. Een van de suggesties die daarvoor wordt gegeven is het afschaffen van de LA-schaal. De PO-Raad is daar niet voor, omdat ze vindt dat het geld slimmer ingezet kan worden om structurele verbeteringen te realiseren.

De leraren in het primair onderwijs voeren actie voor meer salaris en minder werkdruk. Een betere beloning van de leraren is nodig om de salarissen beter in balans te brengen met andere onderwijssectoren en de marktsector. Daarmee wordt voorkomen dat het lerarentekort in de sector verder oploopt. De salarissen in het primair onderwijs zijn bijvoorbeeld aanzienlijk lager dan in het voortgezet onderwijs, terwijl voor deze beloningsverschillen geen objectieve rechtvaardiging is in opleidingsniveau en functiezwaarte. (zie bericht: Onderwijslonen primair onderwijs fors lager in vergelijking met marktsector)

Korte impuls

Een algemene maatregel zoals het afschaffen van de LA-schaal, de basissalarisschaal voor leraren in het primair onderwijs, geeft een korte impuls aan de aantrekkelijkheid van het primair onderwijs. Voor een structurele verbetering is echter meer nodig. De PO-Raad wil een substantiële investering daarom inzetten om een nieuw loongebouw te realiseren dat zowel belonend, wervend als inzichtelijk is en de kwaliteit van het onderwijs bevordert. En een loongebouw dat er voor zorgt dat alle leraren perspectief hebben op een betere beloning.

Het huidige loongebouw dateert uit 1984. Door veel ad hoc-aanpassingen in het verleden is het niet transparant en moeilijk te begrijpen. In een nieuwe loongebouw zijn de salarisschalen gekoppeld aan de objectief vast te stellen verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de functies. Gelijkwaardig werk wordt gelijk beloond. Ongelijkwaardig werk wordt ongelijk beloond: andere verantwoordelijkheden, een hoger kennisniveau of een ander functioneringsniveau kan beter beloond worden. Dit biedt ook carrièreperspectieven voor medewerkers.

HR-beleid

Veel schoolbesturen hebben de afgelopen jaren werk gemaakt van het versterken van het HR-beleid. Een nieuw loongebouw kan dit ondersteunen en versterken. Leraren krijgen daarmee meer kansen om zich verder te ontwikkelen en te professionaliseren. Zij kunnen hun opgedane kennis en vaardigheden inzetten in de praktijk. Dat is stimulerend voor de medewerker en goed voor de kwaliteit van het onderwijs. Dit geldt niet alleen voor leraren, maar ook voor schoolleiders en onderwijsondersteunende collega’s.

Haken en ogen

Het afschaffen van de LA-schaal klinkt als een eenvoudige oplossing voor het verbeteren van de lonen van leraren. Er zitten echter nog wel wat haken en ogen aan deze oplossing. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de leraren in het speciaal onderwijs? Zij zitten voor het grootste deel in salarisschaal LB.Wat doen we met de onderwijsondersteunende functies en wat doen we met leraren die de afgelopen jaren een andere functie hebben gekregen door het toepassen van de functiemix?

In het verleden zijn afspraken gemaakt over de functiemix als aanvulling op het huidige loongebouw. Het doel was om de kwaliteit van leraren te stimuleren en hen meer mogelijkheden te geven om carrière te maken. Er is door de afspraken differentiatie in de lerarenteams ontstaan en er worden leraren beter beloond. Maar dit is geen oplossing voor het beloningsprobleem dat nu door het PO-front wordt aangekaart. Iederéén moet beter worden beloond. Dat roept de vraag op of dit systeem in stand kan blijven of aangepast wordt? Lees ook het artikel: ‘Waarom de functiemix het lerarentekort níet oplost’.

Lerarentekort

De sector moet zich blijven ontwikkelen en professionaliseren. Het beloningssysteem moet dat volgen, ontwikkelingsgericht zijn en ontwikkeling stimuleren en belonen. Het is daarbij aan de cao-partijen (vakbonden en PO-Raad) om goede afspraken te maken over de vormgeving van een nieuw loongebouw. De mate waarin het lukt om een écht vernieuwend loongebouw te realiseren, is echter mede afhankelijk van de hoeveelheid middelen die het kabinet beschikbaar stelt. Dat budget is nu onvoldoende voor een eerlijkere beloning in het primair onderwijs. En onvoldoende om te voorkomen dat het lerarentekort in de sector verder oploopt en de kwaliteit van het onderwijs in gevaar komt.

Het lerarentekort in het primair onderwijs is een groot probleem. Vanuit de sector, in de media en in de politiek duiken de laatste tijd verschillende oplossingen hiervoor op. De PO-Raad verzamelt en analyseert enkele van deze ideeën. Kijk op de pagina Lerarentekort voor meer informatie.