De PO-Raad en LOWAN-PO maken zich grote zorgen over de gevolgen van de opvangcrisis voor onderwijs aan vluchtelingenkinderen. Onder meer informatievoorziening van de veiligheidsregio’s en de blijvende toestroom aan kinderen maken het erg moeilijk om tijdig en goed onderwijs te bieden. In aanloop naar het Tweede Kamerdebat van 30 november informeerden we de Kamer over de dagelijkse problematiek.  

LEES DE BRIEF

Kinderen van de radar 

In de ingewikkelde zoektocht naar tijdelijke opvangplekken wordt een beroep gedaan op de Veiligheidsregio’s. Maar LOWAN krijgt – uitzonderingen daargelaten – nauwelijks informatie over het aantal leerlingen per veiligheidsregio, welke gemeente de verantwoordelijkheid draagt en voor hoe lang. Kinderen verdwijnen door het gebrek aan informatie soms zelfs helemaal van de radar. Dat maakt het bijna onmogelijk om de onderwijsbehoefte van deze groep goed in te schatten, laat staan dat we deze nieuwe leerlingen tijdig van goed onderwijs kunnen voorzien. Er is dus overzicht nodig waaruit blijkt waar kinderen worden gehuisvest.  

Ook worden veel vluchtelingenkinderen vanwege het tekort aan opvang regelmatig en plotseling verplaatst. En dat terwijl deze kinderen juist een plek nodig hebben waar zij tot rust kunnen komen en in een nieuwe omgeving kunnen opgroeien. Onderwijs op een vaste plek is cruciaal in dat proces.  

Fysiek onderwijs voor Oekraïense nieuwkomers is cruciaal 

Een groot deel van de kinderen in nieuwkomersonderwijs komt op dit moment uit Oekraïne. Zij kunnen een beroep doen op afstandsonderwijs vanuit Oekraïne. Wij vinden dit in meerdere opzichten onwenselijk. Zo laten de coronalockdowns zien dat leerlingen hun schoolomgeving missen bij hun leerproces, zeker als zij zich in een lastige sociale positie bevinden. Ook kunnen we de kwaliteit van het afstandsonderwijs niet garanderen. Deze kinderen blijven waarschijnlijk voor langere tijd in Nederland. Het is dan belangrijk dat kinderen hun weg vinden in onze samenleving en dat ze de Nederlandse taal leren in het nieuwkomersonderwijs. Van afstandsonderwijs uit Oekraïne kunnen we dat immers niet verwachten.   

We merken ook dat ouders druk voelen van de Oekraïense overheid om hun kinderen het Oekraïense curriculum te laten volgen. Deze ouders zitten in een spagaat tussen het Nederlandse fysieke onderwijs en de Oekraïense school. Wij vragen de overheid daarom om een duidelijke richtlijn én om zich uit te spreken voor fysiek onderwijs aan deze kinderen.  

Expertise op peil 

Naast de uitdagingen rond de informatieverstrekking en het afstandsonderwijs, maken wij ons ook zorgen over de borging van expertise in het nieuwkomersonderwijs. We zien dat er nu nieuwe voorzieningen komen, die waarschijnlijk weer sluiten bij vertrek van nieuwkomers naar andere plekken in het land. Daarmee verdwijnt vaak ook de expertise, leren we uit ervaring.  

Bovendien laat onderzoek van het Kohnstamm Instituut zien dat er meer en beter lesmateriaal moet worden ontwikkeld voor onderwijs aan nieuwkomers en dat er modules moeten worden ontwikkeld voor de PABO. Nu we komende jaren nog veel nieuwkomerskinderen onderwijs bieden, vraagt dat om duurzame investeringen. Want hoewel we snappen dat de opvangcrisis een politiek beladen thema is: kinderrechten zijn dat niet. En ieder kind heeft recht op onderwijs.