De doelen van het Nationaal Programma Onderwijs zijn onvoldoende duidelijk geformuleerd, constateerde de Algemene Rekenkamer al in maart 2021. De Tweede Kamercommissie voor Rijksuitgaven is het daarmee eens. Die wil dat de Kamercommissie voor OCW op korte termijn met de Onderwijsminister in gesprek gaat over doel, middelen en resultaten van het NPO. Intussen moeten scholen in een voortdurende crisissituatie werken aan het inlopen van achterstanden. De realiteit is echter dat alle hens aan dek staan om nog meer leerachterstand te voorkomen. 

Bij de Kamercommissie voor Rijksuitgaven (die zich buigt over de inzet van collectieve middelen) lag een motie van de Kamerleden Paul en Peters op tafel. De Tweede Kamer vraagt hiermee om een onderzoek van de Algemene Rekenkamer naar de resultaten van het NPO.  

Problematische aspecten 

Dat kan de Rekenkamer wel doen, constateerde deze commissie onlangs, maar het NPO kent enkele ‘problematische aspecten’ en een onderzoek van de Rekenkamer kan daar niks aan veranderen. Er moet daarom een gesprek komen, tussen de Kamercommissie voor OCW en de Onderwijsminister. Over het wel of niet doen van een onderzoek kan daarna nog een besluit genomen worden. 

De problematische aspecten die de Rekenkamer en ook deze Kamercommissie aanwijzen zijn: 

• onvoldoende duidelijk geformuleerde maatschappelijke doelstellingen (zoals het inlopen van leervertraging en het verminderen van sociaal-emotionele gevolgen van COVID-19); 
• onhelder is hoe de resultaten gemeten moeten worden (implementatiemonitor, resultaatmonitor, geen nulmeting bij de start);  
• een verantwoordingsregime dat weliswaar de regeldruk vermindert, maar het ook lastig maakt om inzicht te verkrijgen in de besteding van de gelden;  
• en door het voorgaande: het wordt heel lastig de doeltreffendheid en doelmatigheid van het programma vast te stellen. 

Middenin de crisis 

Onduidelijkheid over de doelstelling van het NPO is al een zorg van voor de start van het programma.  Maar belangrijker is dat toen dit programma werd gepresenteerd, men er vanuit ging dat corona voorbij zou zijn en scholen werk konden maken van het inhalen van leervertragingen. Niets is echter minder waar: bij de presentatie van de eerste NPO-monitor bleek dat alle effort dit schooljaar is gericht op het voorkomen van  meer leerachterstand. 

Continuïteit  

Begin/uiterlijk midden februari verwachten we (eindelijk) duidelijkheid over de verdeling van de budgetten voor het schooljaar 2022/2023 Van scholen wordt verwacht dat zij deze maand hun schoolscan herijken en -programma bijstellen. De tweede NPO-monitor wordt verwacht in april.